+
expand all
Ο όρος ISO δεν είναι ακρωνύμιο. Επιλέχθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης από την Ελληνική λέξη «ΙΣΟΣ» (isos). Η επιλογή αυτή έγινε προκειμένου να μην υφίστανται διαφορές ανάμεσα στα ακρωνύμια για τις τρείς επίσημες γλώσσες του οργανισμού που είναι τα Αγγλικά, Γαλλικά και Ρωσικά.
Ο Οργανισμός που είναι σήμερα γνωστός ως ISO δημιουργήθηκε το 1926 και αποτελεί μια παγκόσμια ομοσπονδία των εθνικών φορέων τυποποίησης από περισσότερα από 160 κράτη. Ένας φορέας τυποποίησης από κάθε κράτος αντιπροσωπεύει τον ISO σε εθνικό επίπεδο. Για την Ελλάδα το σώμα αυτό είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης ΕΛΟΤ.
http://www.iso.org/iso/home.html
http://www.elot.gr/30_ELL_HTML.aspx
Αποστολή του ISO είναι η προαγωγή της τυποποίησης προκειμένου να διευκολυνθεί η διεθνής ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών και η ανάπτυξη της συνεργασίας σε επίπεδο πνευματικών, επιστημονικών, τεχνολογικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Αποτέλεσμα της έργου που επιτελείται είναι διεθνείς συμφωνίες που δημοσιεύονται ως διεθνή πρότυπα.
Είναι ένα έγγραφο που παρέχει απαιτήσεις, προδιαγραφές, και κατευθυντήριες οδηγίες ή χαρακτηριστικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν συστηματικά και κατά τρόπο που διασφαλίζει ότι τα υλικά, προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες είναι κατάλληλα για την χρήση που προορίζονται. Τα πρότυπα κατά ISO διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες είναι ασφαλή, αξιόπιστα και ποιοτικά. Τα πρότυπα αποτελούν στρατηγικά εργαλεία που συμβάλουν στην μείωση του κόστους μέσα από την αύξηση της παραγωγικότητας και την ελαχιστοποίηση της σπατάλης και των λαθών. Χρησιμοποιούνται από τις κυβερνήσεις και την βιομηχανία για την διευκόλυνση του εμπορίου, την εγκαθίδρυση τεχνικής βάσης για τις κανονιστικές ρυθμίσεις και για την προστασία των καταναλωτών.
Ο ILAC αποτελεί μια Διεθνή Συνεργασία των Οργανισμών Διαπίστευσης Εργαστηρίων που ιδρύθηκε πριν από περίπου 30 χρόνια. Περισσότεροι από 40 οργανισμοί διαπίστευσης εργαστηρίων έχουν υπογράψει συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης (ILAC Arrangement), η οποία ενισχύει σημαντικά την αποδοχή των δεδομένων σε ολόκληρη την επικράτεια των χωρών που έχουν υπογράψει. Η Ελλάδα αντιπροσωπεύεται στον ILAC από το ΕΣΥΔ.
http://ilac.org/about-ilac/
Το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης ( Ε.ΣΥ.Δ.) έχει ορισθεί ως ο Εθνικός Οργανισμός Διαπίστευσης της Ελλάδας σύμφωνα και με τις απαιτήσεις του Άρθρου 4 του Κανονισμού (EK) αριθ. 765/2008 όπου κάθε κράτος μέλος ορίζει έναν και μόνο εθνικό οργανισμό διαπίστευσης.
http://www.esyd.gr/portal/p/esyd/el/index.jsp
Στο χώρο της πιστοποίησης της ποιότητας των ελέγχων και των εργαστηριακών δοκιμών (εξετάσεων) και μετρήσεων, Διαπίστευση είναι η διαδικασία της Επίσημης Αναγνώρισης από αρμόδιο Οργανισμό (ΕΣΥΔ) ότι ένα εργαστήριο ασκεί συγκεκριμένες δραστηριότητες με αμεροληψία και με τεκμηριωμένη ικανότητα.
Το ISO 15189 αποτελεί ένα πρότυπο που παρέχει εξειδικευμένες απαιτήσεις για ποιότητα και ικανότητα συγκεκριμένα για Ιατρικά Εργαστήρια. Το πρότυπο αυτό προάγει την παγκόσμια εναρμόνιση των ιατρικών πρακτικών. Προστατεύει την υγεία και ασφάλεια των ασθενών και των εργαζομένων στον χώρο της Υγείας, υποστηρίζει την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών και την προστασία των δεδομένων και βελτιώνει την συνολική ποιότητα της φροντίδας υγείας. Το ISO 15189 χρησιμοποιείται από τους πελάτες των εργαστηρίων, τις Ρυθμιστικές Αρχές και τους Φορείς Διαπίστευσης για την αξιολόγηση και διασφάλιση της ικανότητας εκτέλεσης των εξετάσεων από τα εργαστήρια.
Το 2012 ο ISO δημοσίευσε την αναθεωρημένη και επικαιροποιημένη έκδοση του προτύπου, ISO 15189:2012, η οποία περιλαμβάνει απαιτήσεις τόσο ως προς το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας όσο και επιπλέον τεχνικές απαιτήσεις. Η αναθεωρημένη έκδοση εστιάζει ακόμη περισσότερο στην τεχνική ικανότητα και απαιτεί πλέον υποχρεωτική αξιολόγηση της αβεβαιότητας των εξετάσεων και της ιχνηλασιμότητας.
http://www.iso.org/iso/catalogue_detail?csnumber=56115
Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας (ΣΔΠ), όπως αυτό απαιτείται από το ISO 15189:2012, είναι μια συλλογή εγγράφων που συντάσσονται από έναν οργανισμό (εργαστήριο) μέσα από τα οποία εγκαθίστανται οι πολιτικές και οι διαδικασίες που απαιτούνται για την διοίκηση και τον έλεγχο του συγκεκριμένου οργανισμού αναφορικά με την ποιότητα. Σχετίζεται με γενικές διοικητικές δραστηριότητες, την διαθεσιμότητα και διαχείριση των πόρων, τις προ-αναλυτικές, αναλυτικές και μετα-αναλυτικές διαδικασίες και την αξιολόγηση και διαρκή βελτίωση της ποιότητας. Το ΣΔΠ απεικονίζει τα προαπαιτούμενα για την ποιότητα του οργανισμού και παρέχει έναν οδικό χάρτη που εξηγεί το ποιος, τι, πότε, που και πως συμβάλλουν στην διατήρηση της επαναληψιμότητας των αποτελεσμάτων.
Το ISO 9001:2008 αποτελεί ουσιαστικά μια καταχώρηση ενός Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας (ΣΔΠ). Χρησιμεύει ως βάση - με δεδομένη την σκόπιμη γενικότητα που το χαρακτηρίζει - για διάφορα πρότυπα κατά ISO.
Η πιστοποίηση (Certification) αποδίδεται, μετά αξιολόγηση από φορείς πιστοποίησης, σε έναν οργανισμό, εταιρεία, κατάστημα ή σε οποιοδήποτε εργαστήριο και δηλώνει ότι αυτά συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις ενός ΣΔΠ.
Οι φορείς πιστοποίησης δεν επιτρέπεται να αξιολογούν σύμφωνα με το ISO15189
Το ISO 15189:12 ενσωματώνει ουσιώδη συστατικά του ISO 9001 και προσθέτει παράγοντες τεχνικής ικανότητας που αφορούν συγκεκριμένα τα ιατρικά εργαστήρια. Το ISO 15189 εκτός από την αξιολόγηση του Σ.Δ.Π. περιλαμβάνει επιπλέον αξιολόγηση της Τεχνικής Ικανότητας του Ιατρικού Εργαστηρίου.
Η Διαπίστευση (Accreditation) αποδίδεται στην Ελλάδα μόνον από το ΕΣΥΔ μετά από αξιολόγηση κατά την οποία επικυρώνεται ότι το ιατρικό εργαστήριο λειτουργεί και εκτελεί τις εξετάσεις του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ISO 15189.
Οι παράγοντες που θεωρούνται από το πρότυπο ότι σχετίζονται με την τεχνική ικανότητα του εργαστηρίου και που αξιολογούνται από τους Οργανισμούς Διαπίστευσης περιλαμβάνουν:
• Την τεχνική επάρκεια όλου του προσωπικού
• Την εγκυρότητα και την καταλληλότητα των μεθόδων εξέτασης
• Την ιχνηλασιμότητα των εξετάσεων
• Την καταλληλότητα, την βαθμονόμηση και τη συντήρηση του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται από το εργαστήριο για τη διενέργεια των εξετάσεων
• Το περιβάλλον μέσα στο οποίο εκτελούνται οι εξετάσεις
• Την δειγματοληψία, τον χειρισμό και τη μεταφορά των δειγμάτων που εξετάζονται
• Τη διασφάλιση της ποιότητας των δεδομένων των εξετάσεων.
Η Διαπίστευση των Εργαστηρίων όπως προαναφέρθηκε παρέχει επίσημη αναγνώριση σε ικανά εργαστήρια με τη μορφή Αριθμημένου Πιστοποιητικού.
Με τη διαπίστευση δίνεται η δυνατότητα στους πελάτες των εργαστηρίων να εντοπίσουν και να επιλέξουν αξιόπιστα εργαστήρια και εξετάσεις.
Προκειμένου να διατηρείται η αναγνώριση αυτή τα εργαστήρια επαναξιολογούνται σε τακτά διαστήματα ώστε να διασφαλίζεται η διαρκής συμμόρφωσή και να ελέγχεται η διατήρηση του επιπέδου απόδοσης και λειτουργίας.
Από τα εργαστήρια απαιτείται επίσης – ανάμεσα στις επαναξιολογήσεις - να συμμετέχουν σε εξωτερικά προγράμματα αξιολόγησης ποιότητας (EQA), ως απόδειξη της τεχνικής τους ικανότητας.
To ΕΣΥΔ δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του κατάλογο των Διαπιστευμένων Εργαστηρίων με τα στοιχεία επικοινωνίας και πληροφορίες σχετικά με το ποιές από τις εξετάσεις που αυτά εκτελούν είναι Διαπιστευμένες.. Η πληροφορία αυτή καταγράφεται στο Πεδίο Εφαρμογής της Διαπίστευσης που μπορεί να βρεθεί με τον Αριθμό Πιστοποιητικού του κάθε εργαστηρίου. Το πεδίο εφαρμογής της διαπίστευσης δίνει το πλεονέκτημα στους πελάτες των εργαστηρίων να μπορούν να εντοπίσουν την κατάλληλη διαγνωστική υπηρεσία ή εργαστήριο
Τα Διαπιστευμένα Εργαστήρια εκδίδουν Πορίσματα (εκθέσεις) αποτελεσμάτων των εξετάσεων (δοκιμασιών) που φέρουν - ως ένδειξη της διαπίστευσής τους - το Σύμβολο του Φορέα Διαπίστευσης.
Οι πελάτες των εργαστηρίων ενθαρρύνονται να ελέγχουν όλες τις παραπάνω πληροφορίες.
Η Διαπίστευση ωφελεί πρώτιστα τα ίδια τα εργαστήρια. Τους επιτρέπει να προσδιορίσουν κατά πόσον επιτελούν ορθά και σύμφωνα με κατάλληλα κριτήρια το έργο τους. Ταυτόχρονα ενθαρρύνει τα εργαστήρια να υιοθετήσουν, διεθνώς αποδεκτές πρακτικές και μεθόδους εξετάσεων.
Η τακτική αξιολόγηση από το ΕΣΥΔ ελέγχει όλες εκείνες τις λειτουργίες ενός εργαστηρίου που σχετίζονται με την συνεπή και συνεχή παραγωγή αξιόπιστων αποτελεσμάτων εξετάσεων. Τα πεδία που επιδέχονται βελτίωση επισημαίνονται, συζητούνται, και στο τέλος κάθε αξιολόγησης παρέχεται λεπτομερής έκθεση των ευρημάτων. Όπου κριθεί αναγκαίο εφαρμόζεται επιτήρηση από το ΕΣΥΔ, έτσι ώστε το εργαστήριο να αισθάνεται την ασφάλεια ότι εφάρμοσε τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα.
Τέλος άλλοι φορείς ή οργανισμοί μπορεί να επιλέξουν ένα διαπιστευμένο εργαστήριο ως μέτρο σύγκρισης αναφορικά με τη λειτουργία των δικών τους εργαστηρίων.
Η Διαπίστευση ενός Εργαστηρίου εκτιμάται ιδιαίτερα τόσο σε Εθνικό όσο και σε Διεθνές επίπεδο ως αξιόπιστη ένδειξη τεχνικής επάρκειας.
Περισσότεροι από 40 Οργανισμοί Διαπίστευσης Εργαστηρίων ανά τον κόσμο - ανάμεσα τους και το ΕΣΥΔ - έχουν υιοθετήσει το ISO/15189 ως βάση για τη Διαπίστευση των Ιατρικών Εργαστηρίων. Οι χώρες που υιοθετούν το συγκεκριμένο πρότυπο εφαρμόζουν ομοιόμορφη προσέγγιση κατά τον προσδιορισμό της ικανότητας ενός εργαστηρίου. Ταυτόχρονα τα ίδια τα εργαστήρια ενθαρρύνονται να υιοθετήσουν, όπου αυτό είναι εφικτό, διεθνώς αποδεκτές πρακτικές και μεθόδους εξετάσεων και μετρήσεων.
Η ενιαία προσέγγιση του προσδιορισμού της ικανότητας του εργαστηρίου επιτρέπει στις χώρες να συνάπτουν μεταξύ τους συμφωνίες που ονομάζονται συμφωνίες αμοιβαίας αναγνώρισης (MRA’s). Οι συμφωνίες αυτές επιτρέπουν τα δεδομένα των εξετάσεων να γίνονται αποδεκτά μεταξύ των χωρών που τις έχουν υπογράψει. Ο κάθε εταίρος σε μια τέτοια συμφωνία αναγνωρίζει τα διαπιστευμένα εργαστήρια του άλλου εταίρου, σαν αυτά να είχαν αξιολογηθεί από τον ίδιο.
Ως αποτέλεσμα τα Διαπιστευμένα Εργαστήρια απολαμβάνουν Διεθνούς Αναγνώρισης και έτσι τα αποτελέσματα τους είναι ευκολότερα αποδεκτά στο εξωτερικό μειώνοντας ή εξαλείφοντας την ανάγκη επανεξέτασης.
Με βάση όλα τα παραπάνω η διαπίστευση αποτελεί ταυτόχρονα διαβατήριο κατά την υποβολή προσφορών προς τους πελάτες εκείνους που απαιτούν υπηρεσίες με επαλήθευση της ποιότητας από μια ανεξάρτητη αρχή.